คดีผูกขาด Google อาจฉุด Mozilla ให้หายไปจากตลาด

ปัจจุบัน Google กำลังเป็นเป้าหมายของการไต่สวนคดีต่อต้านการผูกขาดครั้งสำคัญ ซึ่งอาจส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อบริษัทอื่น ๆ หากศาลมีคำตัดสินยืนยันว่า Google มีความผิด การพิจารณาอนาคตของข้อตกลงต่าง ๆ ที่ Google ได้ลงนามไว้นั้น เกี่ยวพันถึงการอยู่รอดของผู้เผยแพร่บางราย โดยเฉพาะอย่างยิ่งองค์กรอย่าง Mozilla ผู้พัฒนา Web Browser Firefox

เพื่อให้เข้าใจสถานการณ์ ควรย้อนกลับไปที่จุดเริ่มต้น กระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ (Department of Justice – DOJ) ได้ดำเนินการตรวจสอบ Google มาเป็นเวลาหลายปี ภายใต้ข้อสงสัยที่รุนแรงเกี่ยวกับการใช้อำนาจเหนือตลาดโดยมิชอบ ในเดือนสิงหาคม 2024 ผู้พิพากษาศาลแขวงได้มีคำวินิจฉัยว่า การที่ Google มีตำแหน่งที่โดดเด่นในตลาดนั้น มีความเป็นไปได้ว่าเป็นผลมาจากสัญญาที่บริษัททำไว้กับบริษัทอื่น ซึ่งช่วยให้ Google สามารถรักษาตำแหน่งผูกขาดในการค้นหาออนไลน์ไว้ได้

เพื่อแก้ไขสถานการณ์ดังกล่าว DOJ ได้เสนอข้อแนะนำสองประการ ประการแรกคือ ให้ Google แยก Chrome ซึ่งเป็น Web Browser ของตน ที่เชื่อมโยงอย่างใกล้ชิดกับ Google Search ออกจากกันอย่างชัดเจน ประการที่สอง Google ควรยกเลิกข้อตกลงส่งเสริมการขายต่าง ๆ ที่ทำให้เครื่องมือค้นหาของตนได้รับการนำเสนอเป็น Default Search Engine แก่ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตทั่วโลก ในโพสต์ Blog ที่เผยแพร่เมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม Lee-Anne Mulholland รองประธานฝ่ายกิจการกำกับดูแลของ Google ได้แสดงความเห็นว่าข้อเสนอเหล่านี้เป็นมาตรการที่สุดโต่งและจะสร้างความเสียหายต่อผู้บริโภคและความเป็นผู้นำด้านเทคโนโลยีของอเมริกา

หนึ่งในคู่แข่งสำคัญของ Google Chrome คือ Firefox ซึ่งเป็น Web Browser ที่พัฒนาโดย Mozilla ความสัมพันธ์ระหว่าง Firefox และ Chrome เปรียบได้กับเรื่องราวของดาวิดและโกไลแอธ แต่มีความแตกต่างที่สำคัญคือ ดาวิดในกรณีนี้ได้รับการสนับสนุนทางการเงินส่วนใหญ่จากโกไลแอธเอง ในปัจจุบัน ประมาณ 85% ของรายได้รวมของ Mozilla มาจากข้อตกลงซึ่งเป็นหัวใจของข้อพิพาทนี้ นั่นคือ Google จ่ายเงินให้ Mozilla เพื่อให้เครื่องมือค้นหาของ Google เป็น Default Search Engine ใน Firefox และหากศาลอเมริกันมีคำสั่งให้ Google ต้องยกเลิกข้อตกลงในลักษณะนี้ ย่อมหมายถึงการทำให้ Mozilla สูญเสียแหล่งรายได้หลักส่วนใหญ่ไป ซึ่งอาจส่งผลให้บริษัทไม่สามารถดำเนินกิจการต่อไปได้

นี่ถือเป็น Paradox ที่น่าสนใจอย่างยิ่ง การที่ DOJ พยายามจำกัดตำแหน่งที่โดดเด่นของ Google ในตลาดการค้นหาออนไลน์ อาจส่งผลกระทบโดยไม่ตั้งใจต่อบริษัทที่ถือเป็นหนึ่งในคู่แข่งสำคัญของ Google ในตลาด Web Browser ได้ ผู้อำนวยการฝ่ายการเงินของ Mozilla อย่าง Eric Muhlheim ได้ให้สัมภาษณ์และแสดงความกังวลอย่างชัดเจนว่าสถานการณ์นี้น่ากลัวมากเขากล่าวว่าการสูญเสียสัญญานี้จะนำไปสู่การลดงบประมาณครั้งใหญ่ภายในบริษัทซึ่งหมายถึงการปลดพนักงานจำนวนมาก และอาจทำให้ Firefox มีความน่าสนใจน้อยลง นอกจากนี้ ฝ่ายที่ไม่แสวงหาผลกำไรของ Mozilla ก็อาจไม่สามารถให้การสนับสนุนโครงการ Open Source หรือโครงการด้านสิ่งแวดล้อมได้อีกต่อไป

ในโพสต์ Blog ที่เผยแพร่ล่าสุด Mozilla ยืนยันถึงสถานการณ์ที่ละเอียดอ่อนที่บริษัทกำลังเผชิญอยู่ โดยแสดงความกังวลว่า มาตรการแก้ไขตามสัญญาที่เสนอโดยกระทรวงยุติธรรม อาจสร้างความเสียหายต่อความสามารถของ Browser อิสระในการระดมทุน โดยไม่ส่งเสริมการแข่งขันของ Search Engine อย่างมีนัยสำคัญ Mozilla เน้นย้ำว่าการทำลายการแข่งขันยังหมายถึงการลดทางเลือกสำหรับผู้ใช้อินเทอร์เน็ต และเรียกร้องต่อศาลให้พิจารณาทางออกที่บรรลุเป้าหมายของคดี โดยไม่ทำร้าย Browser และ Browser Engine อิสระ และไม่ส่งผลกระทบในทางลบต่อภาพรวมของ Web ในที่สุด ตอนนี้ยังคงต้องติดตามต่อไปว่าศาลสหรัฐฯ จะรับฟังข้อโต้แย้งและข้อกังวลของ Mozilla ในการพิจารณาตัดสินคดีนี้หรือไม่