Linux 6.19 คืนชีพการ์ดจอ AMD รุ่นเก่าให้กลับมาเด่นอีกครั้ง

เคอร์เนล Linux เวอร์ชัน 6.19 เตรียมมอบของขวัญชิ้นใหญ่ให้ผู้ใช้การ์ดจอ AMD รุ่นเก่าในตระกูล GCN 1.0 Southern Islands และ GCN 1.1 Sea Islands ด้วยการตัดสินใจครั้งสำคัญในการเปลี่ยนไดรเวอร์เริ่มต้นจาก Radeon แบบดั้งเดิม มาเป็นไดรเวอร์ AMDGPU รุ่นใหม่อย่างเป็นทางการ ซึ่งถือเป็นการยกระดับซอฟต์แวร์ควบคุมฮาร์ดแวร์ครั้งใหญ่ที่ผู้ใช้งานหลายคนรอคอยมานาน

ในอดีตที่ผ่านมา ผู้ใช้งานที่มีความรู้ด้านเทคนิคสามารถสลับจากไดรเวอร์ Radeon มาใช้ AMDGPU ได้เองผ่านการตั้งค่า kernel module ด้วยตนเอง แต่ฟีเจอร์นี้ยังไม่ถูกตั้งเป็นค่าเริ่มต้นเนื่องจากความสมบูรณ์ของระบบยังไม่เต็มร้อย จนกระทั่งในปีนี้ การผลักดันและพัฒนาอย่างหนักจากทีม Valve ส่งผลให้ AMDGPU บนการ์ดจอซีรีส์ Radeon HD 7000/8000 และ RX 200 series มีความเสถียรและความสามารถที่ยอดเยี่ยมเทียบเท่าหรือเหนือกว่าไดรเวอร์ตัวเดิม

การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นทำให้ทาง AMD ตัดสินใจเปิดทางให้ AMDGPU ทำหน้าที่เป็นไดรเวอร์หลักใน Linux 6.19 สำหรับสถาปัตยกรรม GCN 1.0 และ 1.1 ทันที ก้าวสำคัญนี้มีความหมายอย่างมากต่อประวัติศาสตร์ซอฟต์แวร์ เพราะเป็นการเปลี่ยนผ่านหลังจากที่การ์ดจอ AMD รุ่นเก่าหลายเจเนอเรชันต้องจมปลักอยู่กับไดรเวอร์ Radeon มายาวนานกว่า 20 ปี

จุดเด่นที่เห็นได้ชัดที่สุดของ AMDGPU คือประสิทธิภาพการทำงานที่รวดเร็วขึ้นและการได้รับการสนับสนุนอย่างต่อเนื่องจากนักพัฒนา ซึ่งครอบคลุมไปถึงสถาปัตยกรรมรุ่นใหม่ล่าสุดอย่าง CDNA และ RDNA4 แต่สิ่งที่ถือเป็นหัวใจสำคัญคือการรองรับ Vulkan ผ่านไดรเวอร์ RADV ซึ่งใช้งานได้เฉพาะบน AMDGPU เท่านั้น ช่วยให้ผู้ใช้งานการ์ดรุ่นเก๋าสามารถใช้งานกราฟิกสมัยใหม่แบบ Vulkan ได้ทันทีโดยไม่ต้องตั้งค่าให้วุ่นวาย

สำหรับการทดสอบล่าสุดเพื่อยืนยันความแรงบน Linux 6.19 ได้มีการนำการ์ดจอ Radeon HD 7950 มาจับคู่กับ Mesa 26.0-devel รันบนระบบปฏิบัติการ Ubuntu 25.10 โดยเลือกใช้ขุมพลังซีพียู Ryzen 9 9950X3D มาเป็นตัวขับเคลื่อน เพื่อให้เห็นความแตกต่างของประสิทธิภาพระหว่างไดรเวอร์ตัวเก่าและตัวใหม่อย่างชัดเจนที่สุดว่าฮาร์ดแวร์รุ่นเก๋ายังมีไฟอยู่แค่ไหน

ผลการทดสอบสะท้อนให้เห็นว่า หากไม่มีการปรับปรุงฟีเจอร์สำคัญในปีนี้ การ์ดจอในกลุ่ม GCN 1.0 และ 1.1 อาจจะถูกจำกัดศักยภาพอยู่เพียงแค่ไดรเวอร์ Radeon ต่อไป แต่การขยับมาใช้ AMDGPU เป็นค่าเริ่มต้นใน Linux 6.19 ได้กลายเป็นจุดเปลี่ยนที่ช่วยยืดอายุการใช้งาน เพิ่มประสิทธิภาพ และเปิดประสบการณ์การใช้งานกราฟิกยุคใหม่ให้กับฮาร์ดแวร์รุ่นเก๋าได้กลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้ง