ย้อนรอยวิวัฒนาการของเครื่องเล่นคอนโซล PlayStation

รู้หรือไม่ว่าในปี 2024 นี้จะเป็นปีที่แบรนด์ PlayStation มีอายุครบรอบ 30 ปีแล้วครับ ซึ่งปฏิเสธไม่ได้เลยว่าหลายครั้งผมและบางทีคุณผู้อ่านเองก็อาจจะมีความรู้สึกว่า PS2 นี้เพิ่งจะเปิดตัวกันได้ไม่นานทั้งที่มันก็อายุเกินครึ่งหนึ่งแล้วด้วยซ้ำ ด้วยโอกาสดีแบบนี้ ThisIsGame Thailand ก็ไม่พลาดที่จะขอพาทุกคนย้อนเวลากลับไปยังจุดเริ่มต้นและติดตามประวัติคอนโซลแต่ละรุ่นกันว่ามีอะไรบ้าง ว่าแล้วอย่ารอช้ามาติดตามได้ข้างล่างนี้เล้ย!

PlayStation 1

เริ่มต้นกันในปี 1994 กับเครื่องเล่นเกมรุ่นแรกของ Sony ที่เกิดขึ้นหลังจากการเก็บเศษซากอันเป็นหลักฐานของการทรยศครั้งใหญ่เมื่อ Nintendo ตัดสินใจฉีกสัญญาพัฒนาคอนโซลร่วมกันอย่างไม่มีชิ้นดี ทำให้บริษัทตัดสินใจนำมาต่อยอดเป็นแบรนด์ของตัวเองและกลายเป็นคู่แข่งคนสำคัญในญี่ปุ่นในเวลาถัดมา จุดเด่นคือการเป็นเครื่องเกมอรรถประโยชน์ที่ทำได้ทั้งเล่นเกม และดูหนังฟังเพลงด้วยความสามารถในการอ่านสื่อ CD-ROM (แบบฝาเปิด) พร้อมหน่วยประมวลผล 32-bit ความแรง 33.86MHz และระบบกราฟิกที่มีเทคนิคการสร้างโพลิกอนพร้อมลงสีสันได้ในตัว

PSone

เผลอแปบเดียว 6 ปีถัดมาก็เริ่มวางจำหน่ายรุ่นใหม่แล้ว แต่ Sony ก็ได้เปิดตัวเครื่องเล่นรุ่นปรับโฉมที่มีการออกแบบโลโก้ด้วยคำว่า PSone พ้องเสียงกับเครื่องรุ่นแรก โดยมาพร้อมกับรูปทรงที่เล็กลงมากและใช้แนวคิดการออกแบบเป็นทรงโค้งมนแทน จุดเด่นก็คือการนำเสนอหน้าจอ LCD พกพาที่สามารถประกอบติดกับเครื่องได้ พร้อมพอร์ตสำหรับการจ่ายไฟที่ใช้ช่องจุดบุหรี่ในรถแทนได้เรียกว่า Combo Pack และต้องบอกเลยว่าเครื่องนี้ไม่ธรรมดาทีเดียว แม้จะขายตอนช่วงคาบเกี่ยวสู่รุ่นใหม่ ยังทำยอดสูงเกือบ 30 ล้านเครื่องตลอดอายุของมัน

PlayStation 2

อย่างที่ระบุข้างต้นไว้ว่าเครื่องเล่นรุ่นใหม่นี้ขายในปี 2000 แต่ก็ต้องบอกเลยว่าเปิดตัวก่อน PSone เสียอีก และเป็นเครื่องที่มีความทรงจำกับเกมเมอร์หลายล้านคนทั่วโลกด้วยยอดจำหน่ายรวมถึง 155 ล้านเครื่องและนับเป็นคอนโซลที่ขายดีที่สุดในโลกจวบจนเดือนพฤษภาคม 2024 ณ เวลาที่เขียนบทความนี้ ซึ่งเครื่องเล่นนี้มาพร้อมสถาปัตยกรรมหน่วยประมวลผล 64-bit ที่ได้รับการออกแบบร่วมกันกับ Toshiba และใช้หน่วยย่อยๆ ในการทำงานพร้อมกัน 8 ตัวด้วยความเร็ว 299MHz และ 6.2GFLOPS แสดงผลโพลิกอนมากถึง 25 ล้านพร้อมกัน

ในแง่สเปคนับว่าแรงมากๆ ในเวลานั้นแม้จะไม่เทียบเท่ากับ GameCube และ Xbox แต่ด้วยพัฒนาการที่ก้าวกระโดดก็ทำให้เครื่องนี้มีส่วนในการตอกตะปูดอกสุดท้ายก่อน SEGA ยุติธุรกิจคอนโซลเลยทีเดียว และความสามารถสำหรับการเล่นหนังฟังเพลงก็มีพร้อม ด้วยการใช้สื่ออย่าง DVD (อ่านผ่านถาดเลื่อน)ที่เป็นมาตรฐานโลกกันหลายต่อหลายปีเลย แถมในหัวอ่านเดียวกันยังรันแผ่นเกมเก่าได้อีก อีกทั้งตอนนี้เองจอยเกม DualShock 2 ก็เป็นรุ่นที่มีแป้นอนาล็อกให้แล้ว ปิดท้ายด้วยความสามารถในการใช้ระบบอินเทอร์เน็ต การเชื่อมต่อ USB-A (ที่แม้จะยังไม่ได้แพร่หลาย) ครบเครื่องแบบนี้ไม่ให้ขายดีก็ให้มันรู้ไป!

PlayStation 2 Slimline

และแล้วก็ถึงปี 2004 ที่ทุกคนเริ่มมีการคาดเดากันว่าจะถึงคิวที่เครื่องเล่นรุ่นใหม่ได้ฤกษ์เปิดตัวหรือยัง ย่างไรก็ตาม ณ เวลานั้น Sony ยังคงสนุกกับการพัฒนาเกมใหม่ๆ ออกมาให้เล่นเสมอ โดยตอกย้ำความสำเร็จเดิมด้วยการเปิดตัวเครื่องเล่นรุ่นปรับโฉมสุดบางเบาที่เราเรียกว่ารุ่นสลิม โดยลดขนาดลงไปได้มากเป็นระดับกิโลกรัม จากเดิมที่ 3.3 กิโลกรัม เหลือเพียง 900 กรัม และในรุ่นสุดท้ายที่ 600 กรัม กระนั้นแล้วเมื่อเบาลงก็ต้องแลกด้วยระบบอ่านแผ่นที่น่ารักปุ๊กปิ๊กเป็นฝาเปิดเหมือนรุ่นเก่า นอกจากนี้ยังมีเสียงพัดลมที่เบากว่าด้วย กระนั้นช่วงแรกต้องยอมรับว่ามีปัญหาอยู่บ้างเช่นการรันเกมและอาการโอเวอร์ฮีท

PSX

ก่อนที่จะขายรุ่นสลิม Sony ยังได้เปิดตัวเครื่องเล่นเกมรุ่นพิเศษที่เอาเข้าจริงก็ไม่ควรเรียกว่าเครื่องเกมแต่เป็นเครื่องอัดวิดีโอผ่านสื่อ DVD มากกว่าโดยมีราคาที่ค่อนข้างสูงทีเดียวจึงไม่ได้รับความนิยมมากนัก แต่ก็มีความสามารถในการรันเกม PlayStation 2 ได้ ที่น่าสนใจก็คือเครื่องนี้ยังใช้หน้าเจอเมนูรูปแบบ XrossMediaBar ที่กลายเป็นรากฐานสำคัญจนถึง PlayStation 4 เลยครับ

PlayStation 3

หากรุ่นก่อนหน้าได้ยกระดับกราฟิกกันไปแล้ว รุ่นนี้ก็เป็นการปรับปรุงทุกๆ แง่มุมให้ดียิ่งขึ้นไปอีกด้วยภาพที่สมจริงและการใช้สื่อรูปแบบแผ่น BluRay แถมยังมีช่องอ่านแผ่นแบบสไลด์ออกมาเท่ๆ เป็นครั้งแรกก่อนที่จะกลายเป็นมาตรฐานหลักของแผ่นเกมจนถึงทุกวันนี้ โดยมีหน่วยประมวลผลสุดแรงที่ออกแบบร่วมกันกับ Toshiba เจ้าเก่า พ่วงด้วยเจ้าพ่อไอที IBM ใช้เวลาบ่มเพาะกันนานถึง 5 ปีเต็มกว่าจะได้วางจำหน่าย โดยมาพร้อมกับฮาร์ดดิสก์ติดตั้งในตัวขนาดเริ่มต้นที่ 20GB และชิปเซ็ตที่เป็นสถาปัตยกรรมแบบ PowerPC 3.2GHz การ์ดจอ GDDR3 ปรับแต่งพิเศษ 256MB รองรับภาพความละเอียดระดับ HD

จุดเด่นสำคัญคือการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตที่สามารถใช้งานได้ตั้งแต่เปิดเครื่องเลย ทำให้รุ่นนี้มีการนำเสนอระบบมากมาย ตั้งแต่การเล่นเกมออนไลน์ที่มีหลายเกมเปิดให้บริการกันยาวนาน ตามมาด้วยระบบ PlayStation Store ร้านค้าดิจิทัลที่สามารถให้ผู้เล่นซื้อเกมแล้วดาวน์โหลดผ่านเซิร์ฟเวอร์โดยไม่ต้องออกจากบ้านไปซื้อเกมมาใส่แผ่น แถมยังมีเดโมและโปรแกรมอื่นๆ ให้ใช้งานด้วยครับ อย่างไรก็ตามความน่าเสียดายก็คือเครื่องทุกรุ่นมีปัญหาเล็กน้อยกับอากาศบ้านเราทำให้หลายคนต้องเจออาการ ‘ไฟแดง’ เมื่อเล่นเกมนานๆ ในที่ร้อนเพราะอุณหภูมิมันจะพุ่งสูงปรี๊ดนั่นเอง อ้อและเครื่องก็หนักถึง 4.9 กิโลกรัมทีเดียว

PlayStation 3 Slim

ก่อนหน้านี้ก็มีรุ่นปรับโฉมกันมาแล้วทั้งสองรุ่น แล้วทำไมรุ่นใหม่นี้จะมีบ้างไม่ได้!? โดยเครื่องเล่นรุ่นผอมได้มีการเปิดตัวในปี 2009 เป็นเวลา 3 ปีหลังจากวางจำหน่ายครั้งแรก พร้อมชูโรงด้วยขนาดที่เบากว่าเดิม 36% และกินไฟน้อยกว่าเดิม นอกจากนี้ยังเพิ่มฮาร์ดดิสก์ให้สูงขึ้นเร่มต้นที่ 120GB โดยในเวลาไล่เลี่ยกันก็มีการเปิดตัวอุปกรณ์ควบคุม PS Move ที่ชูโรงระบบโมชันคอนโทรลสมจริงกว่าเดิมด้วย กระนั้นก็ไม่ค่อยได้รับความนิยมเท่าไรนัก ส่วนปัญหาไฟแดงถือว่าลดไปมากและนับว่าเป็นรุ่นที่มีเสถียรภาพโดยรวมดีที่สุด

PlayStation 3 Super Slim

หากรุ่นที่แล้วไม่เบาพอ ก็ต้องมาเจอกับรุ่นผ๊อมผอมที่เปิดตัวในปี 2012 ก่อนส่งไม้ต่อให้เครื่องเล่นรุุ่นถัดไป โดยคราวนี้ตัวเครื่องมีน้ำหนักรวมกันที่ 2 กิโลกรัมเท่านั้น และวัสดุจะไม่ได้มันเงาเหมือนรุ่นก่อนหน้า แต่ใช้พลาสติกด้านคล้ายกับ PlayStation 2 และช่องอ่านแผ่นรูปแบบฝาเปิดสุดคลาสสิก ซึ่งโดยรวมอาจจะดูบอบบางไปบ้าง แต่ก็แลกมาด้วยเนื้อที่ฮาร์ดดิสก์ที่ 250 – 500GB และราคาที่ถูกลงกว่าเดิมมากครับ หลายคนอาจเคยเห็นผ่านบันเดิ้ลต่างๆ ที่ลดแลกแจกแถมกันสุดตัว

PlayStation 4

เครื่องเล่นเกมสุดฮิตที่เป็นเหมือนผู้สืบทอดความปังอย่างแท้จริงต่อจาก PlayStation 2 ด้วยยอดจำหน่ายที่ 117 ล้านเครื่องทั่วโลก โดยยังคงมาพร้อมความสามารถในการเล่นเกมแบบอรรถประโยชน์ดูหนังฟังเพลงครบครัน แต่จุดเด่นคือครั้งนี้ Sony เลือกใช้หน่วยประมวลผลสถาปัตยกรรม x86/x64 คล้ายกับคอมพิวเตอร์ทำให้มีเกมจำนวนมากออกมาให้เล่นและรองรับการใช้งานอุปกรณ์ที่หลากหลาย โดยหน่วยประมวลผลที่ใช้คือ AMD Jaguar 1.6GHz แบบ 8 คอร์ และ RAM 8GB ตบท้ายกับฮาร์ดดิสก์ 500GB ที่นับว่าตอนนี้เองยังคงถือว่าไม่น่าเกลียดถ้าใช้งานทั่วไป (เมื่อเทียบเป็นคอมพิวเตอร์ แต่ก็ฮาร์ดดิสก์… ก็นะ) รุ่นนี้สามารถยิงภาพการเล่นสื่อได้ถึง 4K เลยด้วย

นอกจากนั้นแล้ว PlayStation 4 ยังให้ความสำคัญกับ ‘การแบ่งปันประสบการณ์เกม’ มากขึ้น ดังนั้นจอยเกม DualShock 4 จึงได้รับการปรับปรุงแบบพลิกโฉม เริ่มที่แผงสัมผัสด้านบนที่สามารถใช้นิ้วปัดเพื่อป้อนคำสั่งได้ และปุ่ม Start – Select ได้เปลี่ยนใหม่มาเป็น Option กับ Share โดย Share จะเป็นปุ่มสำหรับการแคปเจอร์ภาพหรือวิดีโอ เช่นเดียวกับการเรียกคำสั่งไว้ไลฟ์สตรีม ซึ่ง ณ​ เวลาดังกล่าวเริ่มมีการเติบโตในตลาดอินฟลูเอนเซอร์มากขึ้น Sony เองก็ขายกล้องถ่ายรูปให้ใช้งานเหมือนกัน

PlayStation 4 1206A

ทั้งนี้ทั้งนั้นในเวลาไม่นานหลังวางจำหน่ายก็เกิดเรื่องขึ้นจนได้ครับเพราะมีเครื่องเล่นเกมจำนวนหลายเครื่องในล็อตวางจำหน่ายช่วงแรกที่เจอปัญหาแผ่นเด้ง ทำให้เวลาไม่ถึงหนึ่งปี Sony ต้องตัดสินใจปล่อยรุ่นปรับโฉมครั้งแรกเพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว แต่ในเวลาเดียวกันก็ขอเปลี่ยนรูปลักษณ์เล็กน้อย โดยฝาเครื่องด้านบนที่ล็อตแรกเคยแบ่งเป็นฝั่งเงา – ฝั่งด้าน ก็กลายเป็นเครื่องด้านทั้งสองฝั่ง และรุ่นนี้ก็กลายเป็นรุ่นมาตรฐานสำหรับคอนโซลนี้ไปพักใหญ่ๆ เลยครับ

PlayStation 4 Slim

ในปี 2016 ทางค่ายก็ได้ฤกษ์เปิดตัวเครื่องเล่นรุ่นปรับโฉมครั้งแรกในชื่อ Slim โดยมีขนาดเล็กลง 40% จากรุ่น 1206A และเปลี่ยนรูปทรงให้โค้งมนมากขึ้น เช่นเดียวกับพอร์ต USB เป็น 3.1 และมีการรองรับ Bluetooth 4.0 กับ Wi-Fi 5.0GHz เพื่อประสบการณ์การใช้งานหูฟังไร้สาย จอยเกมไร้สาย และอินเทอร์เน็ตที่แรงขึน ภายหลังฮาร์ดดิสก์สำหรับรุ่นนี้ก็อัปเกรดเป็น 1TB กับ 2TB ทั้งหมดเช่นกัน และยังเป็นปีที่มีการเปิดขายอุปกรณ์เสริมอย่าง PlayStation VR ด้วยครับ

PlayStation 4 Pro

และในงานที่เปิดตัวรุ่น Slim ก็มีการเปิดตัวการอัปเกรดครั้งแรกของประวัติศาสตร์คอนโซล PlayStation ที่ได้รับการเพิ่มคุณภาพสเปคแบบกลางเจ็น ด้วย GPU ที่ดีขึ้นระดับ 4.198TFLOPS และการเรนเดอร์ภาพเทคนิค Checkeredboard ทำให้หลายเกมสามารถรันได้ที่ 4K ด้วยเฟรมเรตนิ่งๆ นอกจากนั้นแล้วยังมีพื้นที่ RAM สูงขึ้นให้จัดการงานได้เร็วกว่าเดิม นับเป็นเครื่องเล่นเกมที่โหดไม่ใช่เล่นๆ เลยครับเพราะแบ่งชัดเจนว่ารุ่นมาตรฐาน กับรุ่นโปรสำหรับเกมเมอร์พันธุ์ดุ

PlayStation 5

โค้งสุดท้ายแล้วกับเครื่องเล่นเจ็นปัจจุบันที่ได้รับการเปิดตัวครั้งแรกในปี 2020 เครื่องมาพร้อมหน่วยประมวลผล AMD Zen 2 8-core, 16 thread อีกทั้งยังมีการนำหน่วยความแบบ Solid-state Drive ความจุ 825GB เข้ามาใช้ นอกจากนี้จอยเกมยังยุติชื่อ DualShock สู่ DualSense เพื่อนำเสนอความสนุกในแง่ของ ‘การรับรู้ความรู้สึก’ ที่มีกิมมิกเช่นระบบสั่นตามพื้นผิวของฉากในเกม ผู้เล่นสามารถรับรู้แรงเสียดทานของล้อบนถนนในเกมรถแข่ง และฝีเท้าตัวละครที่กระทบกับพื้นหญ้าที่นุ่มนวล ส่วนปุ่ม L-R ก็จะมีเทคโนโลยี Adaptive Trigger ที่ทำให้ผู้เล่นสัมผัสการต้านทานเมื่อเรากดปุ่ม เช่นการยิงธนูที่มีความตึง การเหนี่ยวไกปืน

สังเกตได้ว่าประสบการณ์การเล่นเกมที่ได้รับจากเครื่องเล่นรุ่นใหม่ ได้ชูโรงความรู้สึกที่ราบรื่นไร้รอยต่อ เพื่อให้เหมือนผู้เล่นได้เข้าไปอยู่ในเกมนั้นจริงๆ โดยหูฟังที่ใช้งานเองก็จะเป็นหูฟังที่มีเทคโนโลยีเสียงสามมิติรอบทิศตามการหันของศีรษะด้วย ส่วนตัวผมมองว่าในรุ่นนี้มีเทคโนโลยีแปลกๆ มากที่สุดรุ่นหนึ่งเลยครับ ส่วนความสามารถด้านการดูหนังฟังเพลงไม่ต้องพูดถึงเลย พร้อมแน่นอนด้วยการรองรับแผ่นสื่อ UHD ให้ภาพได้มากสุด 4K หรือ 8K ในอนาคต

หมายเหตุ: เครื่องเล่นนี้เป็นคอนโซลหลักรุ่นแรกที่วางจำหน่ายในรุ่นไม่มีช่องอ่านแผ่นเป็นตัวเลือกเสริม

PlayStation 5 CFI-2018

หลายคนสงสัยครับว่าเวลาผ่านมาหลายปีแล้วแต่ทำไมหนอไม่มีรุ่นสลิมสักที ซึ่งต้องบอกว่าสถานการณ์ COVID-19 เองก็มีส่วนที่ทำให้เครื่องรุ่นเก่าไม่สามารถทำรายได้ตามแผนการตลาดที่วางไว้ได้มากพอ ดังนั้นขั้นตอนต่างๆ ที่ถูกดีเลย์กันภายในโดยที่เราผู้เล่นทั่วไปอาจไม่รู้ก็ย่อมเกิดขึ้น แต่ในปี 2023 ที่ผ่านมา Sony ก็ตัดสินใจเปิดตัวเครื่องเล่นรุ่นปรับโฉมที่กลายเป็นรุ่นมาตรฐานแล้ว ทว่าพวกเขาก็ปฏิเสธใช้ชื่อสลิมอยู่ดีครับ แต่ในส่วนการออกแบบได้เปลี่ยนใหม่ให้บางลงมาก และปรับแต่งพอร์ตให้เป็น USB-C เต็มตัวด้านหน้า เพิ่ม SSD ขึ้นเล็กน้อยด้วย ส่วนกำลังไฟและสเปคไม่ถือว่าต่างกันมากนัก ทั้งนี้คงต้องรอดูกันไป

PlayStation Vita TV

คงไม่มีใครคิดว่าจะมาอยู่ในโผนี้กับเขาเหมือนกันสำหรับเครื่องเล่นรุ่นพกพาที่ถูกดัดแปลงให้เป็นคอนโซล โดยได้ทำการเปลี่ยนเครื่อง PS Vita ให้เหลือเพียงกล่องเล็กๆ ด้วยความหวังที่จะให้เครื่องนี้เป็นกล่องโทรทัศน์อัจฉริยะ พร้อมความสามารถในการรันเกมของ Vita, PSP และ PS1 รวมไปถึงเป็นเครื่องที่ใช้งานเพื่อยิงสัญญาณภาพของ PlayStation 4 ในระยะใกล้เคียงเพื่อใช้งานผ่านระบบรีโมทเพลย์ได้ด้วยเช่นกันครับ

ทั้งนี้ แม้จะไม่ประสบความสำเร็จมากนัก แต่ก็ถือเป็นเครื่องเล่นที่ใช้งานเล่นเกม PS1 บนโทรทัศน์ได้สะดวกมากกว่า PS4 – PS5 ที่มีชุดเกมคลาสสิกใน PS Plus เพราะเราสามารถเล่นเกมเก่าได้ทั้งหมดตราบใดที่เคยซื้อมาแล้วบนไอดีของตัวเองตั้งแต่ยุค PS3 เลย และ Vita เองก็มีเกม RPG เด็ดๆ ที่รองรับบนเครื่องนี้เยอะมากกก…

PlayStation Classic

ปิดท้ายสักนิดกับเครื่องเล่นรุ่นพิเศษที่ผู้เขียนคิดอยู่นานสองนานเลยครับว่าจะนำมาพูดคุยกันดีไหม โดยคอนโซลรุ่นนี้เป็นอุปกรณ์ไซส์ปุ๊กปิ๊กพกพาง่ายที่พัฒนาขึ้นพิเศษเพื่อฉลองโอกาส 24 ปีของแบรนด์ PlayStation ในปี 2018 ภายในเป็นชิปเซ็ต ARM ของ MediaTek ความแรงระดับ 1.5GHz และ RAM 1GB พร้อมด้วยเนื้อที่ 16GB ที่ไม่สามารถปรับแต่งได้ โดยจะติดตั้งเกมมาให้ 20 เกมไว้เล่นในชุด มีช่องเสียบจอยให้ใช้สองจอย ทั้งนี้มันเป็นระบบจำลองเกมผ่านโปรแกรมนะครับ

เรียกได้ว่าตลอดระยะเวลา 30 ปีของ Sony ในถนนสายวิดีโอเกมนั้นมีอะไรให้ติดตามกันแบบต่อเนื่อง และในปีถัดไปที่จะเป็นการขึ้นสู่เลข 31 ก็คงมีความสนุกรอเสิร์ฟเพื่อนๆ เกมเมอร์อย่างแน่นอนด้วยไอเดียความสร้างสรรค์ที่จะทำให้เราได้ เล่นกันแบบไร้ขีดจำกัด ตามสโลแกน ส่วนโอกาสหน้า ThisIsGame Thailand จะมีอะไรมาแบ่งปันเกมเมอร์อีกนั้นว่าแล้วอย่าลืมติดตามกันที่นี่เช่นเคยเพื่อไม่ให้พลาดอัปเดตใหม่ก่อนใคร